Standardy Ochrony Dzieci
Fundacja Arka
Naczelną zasadą obowiązującą wszystkich pracowników Fundacji ,,Arka” jest podejmowanie działań mających na celu ochronę godności małoletniego i poszanowanie jego praw. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracowników wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Pracownicy Fundacji ,,Arka” działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych oraz własnych kompetencji.
Rozdział 1. Objaśnienie terminów.
- Personelem lub członkiem personelu jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, członek organizacji, a także praktykant, wolontariusz i stażysta.
- Zarządem fundacji podmiot, który w strukturze danej organizacji zgodnie z obowiązującym prawem i wewnętrznymi dokumentami jest uprawniony do podejmowania decyzji o działaniach organizacji.
- Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia.
- Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
- Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu organizacji lub zagrożenie dobra lub dobrostanu dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
- Osoba odpowiedzialna za Politykę Ochrony Dzieci przed krzywdzeniem to wyznaczony przez zarząd organizacji członek personelu sprawujący nadzór nad realizacją Polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem w organizacji.
- Osoba odpowiedzialna za Internet to wyznaczony przez zarząd organizacji członek personelu, sprawujący nadzór nad korzystaniem z Internetu przez dzieci na terenie organizacji oraz nad bezpieczeństwem dzieci w Internecie.
- Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
Rozdział 2. Ogólne założenia Standardów Ochrony Dzieci.
STANDARD I. Polityka: Fundacja ,,Arka” ustanowiła i wprowadziła w życie Politykę Ochrony Dzieci przed krzywdzeniem.
- Polityka dotyczy całego personelu niezależnie od rodzaju zatrudnienia (pracowników, współpracowników, praktykantów, stażystów i wolontariuszy – na wszystkich szczeblach organizacji).
- Prezes Fundacji ,,Arka” wraz z Zarządem zatwierdził Politykę, a za jej wdrażanie i nadzorowanie odpowiada kierownik Świetlicy Środowiskowej ,,Przystań”.
- Kierownik Świetlicy Środowiskowej ,,Przystań” jest odpowiedzialny za monitoring realizacji Polityki. Rola, zadania oraz kwalifikacje tej osoby są jasno określone.
- Polityka ochrony dzieci jasno i kompleksowo określa:
- zasady bezpiecznej rekrutacji personelu
- sposób reagowania w organizacji/instytucji na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza krzywdzenia i zasady prowadzenia rejestru interwencji
- zasady bezpiecznych relacji personel-dziecko i dziecko–dziecko
- zasady bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych
- zasady ochrony wizerunku i danych osobowych dzieci
- Polityka jest opublikowana i szeroko promowana wśród całego personelu, rodziców i dzieci, a poszczególne grupy są z nią aktywnie zapoznawane poprzez działania edukacyjne i informacyjne.
- Polityka jest opublikowana na wszystkich stronach internetowych i portalach społecznościowych połączonych z Fundacją ,,Arka”.
STANDARD II. Personel: Fundacja ,,Arka” monitoruje, edukuje i angażuje swoich pracowników w celu zapobiegania krzywdzeniu dzieci.
- Standardy podstawowe:
- W ramach rekrutacji członków kadry pracującej z dziećmi prowadzona jest ocena przygotowania kandydatów do pracy z dziećmi oraz sprawdzane są ich referencje i doświadczenie.
- Fundacja ,,Arka” uzyskała o każdym członku personelu dane z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz informacje z Krajowego Rejestru Karnego, a także zebrała oświadczenia o niekaralności w momencie zatrudnienia, a także raz w roku w przypadku przedłużonej współpracy.
- Określone są zasady bezpiecznych relacji całego personelu Fundacji ,,Arka” z dziećmi, wskazujące, jakie zachowania w organizacji są niedozwolone, a jakie pożądane w kontakcie z dzieckiem.
- Fundacja ,,Arka” zapewnia swoim pracownikom podstawową edukację na temat ochrony dzieci przed krzywdzeniem i pomocy dzieciom w sytuacjach zagrożenia, w zakresie:
- rozpoznawania symptomów krzywdzenia dzieci
- procedur interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia
- odpowiedzialności prawnej pracowników placówki, zobowiązanych do -podejmowania interwencji procedury „Niebieskie Karty” lub zgłoszenia zawiadomienia o prawdopodobieństwu popełnieniu przestępstwa wobec nieletniego, tudzież wniosek o wgląd w sytuacje rodziny.
- Standardy uzupełniające:
- Za przygotowanie personelu pracującego z dziećmi i ich opiekunami są odpowiedzialni kierownicy jednostek Fundacji ,,Arka”.
- Cały personel Fundacji ,,Arka” pracujący z dziećmi i ich opiekunami jest przygotowany, by informować i pomagać w sytuacjach zagrożenia dobrostanu dziecka:
- dzieci na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem
- opiekunów dzieci na temat wychowania dzieci bez przemocy oraz chronienia ich przed przemocą i wykorzystywaniem.
- Personel dysponuje materiałami edukacyjnymi dla dzieci i dla rodziców oraz aktywnie je wykorzystuje zarówno w pracy indywidualnej, jak i warsztatowej.
STANDARD III. Procedury: Fundacja ,,Arka” wykorzystuje procedury zgłaszania podejrzenia oraz podejmowania interwencji w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dziecka.
- Fundacja ,,Arka” wypracowała procedury, które określają krok po kroku, jakie działanie należy podjąć w sytuacji krzywdzenia dziecka lub zagrożenia jego bezpieczeństwa ze strony personelu organizacji, członków rodziny, rówieśników i osób obcych.
- Fundacja ,,Arka” dysponuje danymi kontaktowymi lokalnych instytucji i organizacji, które zajmują się interwencją i pomocą w sytuacjach krzywdzenia dzieci (policja, sąd rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, ośrodek pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia) oraz zapewnia do nich dostęp wszystkim pracownikom. W każdej jednostce prowadzonej przez Fundację ,,Arka” odpowiedzialny za to jest właściwy kierownik.
- W Fundacji ,,Arka” wyeksponowane są informacje dla dzieci na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji, w tym numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży.
STANDARD IV. Monitoring: Fundacja ,,Arka” monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi standardami ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
- Standardy podstawowe:
- Zarząd Fundacji ,,Arka” wyznacza kierownika Świetlicy Środowiskowej ,,Przystań” jako osobę odpowiedzialną za Politykę ochrony dzieci w organizacji. Wyznaczony kierownik jest odpowiedzialny za bieżący monitoring realizacji Polityki, za reagowanie na sygnały naruszenia Polityki i prowadzenie rejestru zgłoszeń oraz zaproponowanie zmian w Polityce.
- Przyjęta polityka ochrony dzieci jest weryfikowana – przynajmniej raz w roku, ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci poprzez zebranie zarządu fundacji i pracowników zajmujących się pracą z nieletnimi.
- Zarząd fundacji wprowadza do Polityki niezbędne zmiany i ogłasza personelowi, dzieciom i ich opiekunom nowe brzmienie Polityki.
- Standardy uzupełniające:
- W ramach weryfikacji polityki, placówka konsultuje się z dziećmi i ich rodzicami i/lub opiekunami prawnymi.
Rozdział 3. Procedury w przypadku krzywdzenia dziecka.
W przypadku uzyskania przez pracownika informacji, że dziecko jest krzywdzone lub naruszony jest jego dobrostan, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji kierownikowi placówki, w której pracuje.
- W przypadku krzywdzenia dziecka na terenie placówek Fundacji ,,Arka” przez pracownika lub inną osobę:
- Osoba, która zauważyła, że jakiekolwiek dziecko jest krzywdzone przez pracownika jest zobowiązana niezwłocznie powiadomić o tym kierownika placówki.
- Kierownik rozpoznaje sytuację osobiście lub na jego polecenie inny pracownik prowadzi rozmowę wyjaśniającą z podopiecznym i ewentualnymi świadkami zdarzenia. Z rozmowy sporządzona zostaje notatka w Karcie Pobytu Dziecka.
- Jeśli sprawę zgłosił rodzic lub inny opiekun, kierownik rozmawia o zauważonej sytuacji z rodzicami pokrzywdzonego dziecka i dokonuje głębokiej analizy zdarzenia, a także konsultuje sytuacje z innymi współpracownikami.
- Kierownik placówki prowadzi rozmowę z pracownikiem podejrzanym o krzywdzenie dziecka. Z rozmowy sporządzona zostaje notatka zawierająca listę osób uczestniczących, przebieg rozmowy, wnioski i postanowienia.
- Kierownik w celu wyjaśnienia prawdziwości faktów, sporządza opis zaistniałej sytuacji oraz plan pomocy dziecku – na podstawie rozmów:
- z dzieckiem (w obecności pedagoga lub wychowawcy klasy, który sporządza notatkę z rozmowy),
- ze zgłaszającym fakt krzywdzenia dziecka,
- z podejrzanym o krzywdzenie.
- Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:
- działań, jakie placówka podejmuje na rzecz dziecka, w celu zapewnienia mu poczucia bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji,
- zdyscyplinowanie krzywdzącego,
- wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku,
- skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje taka potrzeba.
- W przypadku potwierdzenia podejrzenia, że fakt krzywdzenia miał miejsce, na wniosek kierownika placówki, właściwy organ wszczyna postępowanie zmierzające do ukarania pracownika karą porządkową lub dyscyplinarną.
- W przypadku krzywdzenia dziecka na terenie i poza terenem placówek Fundacji „Arka” przez opiekuna lub inną osobę:
- Każdy pracownik, który posiądzie informację o podejrzeniu krzywdzenia dziecka przez jakąkolwiek osobę dorosłą, niebędącą pracownikiem fundacji jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić o podejrzeniu kierownika placówki oraz sporządzić adnotację służbową zawierającą opis zaobserwowanych symptomów w Karcie Pobytu Dziecka.
- Kierownik placówki wzywa osobę, którą podejrzewa się o krzywdzenie i informuje ją o podejrzeniu.
- Kierownik po rozmowie z osobą, która podejrzewa krzywdzenie dziecka, niezwłocznie prowadzi działania wyjaśniające: rozmawia z dzieckiem i ewentualnymi świadkami zdarzenia, odbywa się także rozmowa na ten temat w trakcie zebrania kadry placówki. Z rozmów sporządzona zostaje notatka.
- Kierownik w celu wyjaśnienia sytuacji, sporządza opis zaistniałej sytuacji oraz plan pomocy dziecku — na podstawie rozmów:
- z dzieckiem,
- ze zgłaszającym fakt krzywdzenia dziecka,
- podejrzanym o krzywdzenie.
- Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:
- działań, jakie placówka podejmuje w celu zapewnienia bezpieczeństwa dziecku, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji,
- wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku,
- skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje taka potrzeba.
- Kierownik składa zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do Sądu Rejonowego, Wydział Rodzinny i Nieletnich.
- W przypadku krzywdzenia dziecka na terenie placówek Fundacji ,,Arka” przez inne dziecko:
- W przypadku stwierdzenia lub podejrzenia, że dziecko jest ofiarą przemocy rówieśniczej, kierownik placówki niezwłocznie wzywa i informuje o tym fakcie opiekunów zarówno dziecka krzywdzonego jak i dziecka, które jest sprawcą przemocy.
- Kierownik rozpoznaje sytuację osobiście lub na jego polecenie inny pracownik prowadzi rozmowę wyjaśniającą z podopiecznym i ewentualnymi świadkami zdarzenia. Z rozmowy sporządzona zostaje notatka w Karcie Pobytu Dziecka.
- Kierownik placówki przy współpracy z Pracownikami placówki opracowuje plan pomocy dziecku, który uwzględnia formy wsparcia poszkodowanego i ma na celu zapewnienie mu dalszego bezpieczeństwa.
- Poza realizacją opracowanego planu pomocy dziecku – każdorazowo w sytuacjach konfliktowych stosuje się mediacje rówieśnicze, jako alternatywną metodę rozwiązywania sporów
- Kierownik placówki, w obecności opiekuna informuje sprawcę przemocy rówieśniczej o konsekwencjach jakie zostaną wobec niego wyciągnięte (powołując się na Regulamin placówki)
- W przypadku popełnienia przez sprawcę czynu karalnego, zostaje o tym fakcie powiadomiony sąd rodzinny lub Policja, a wobec dziecka wyciągane są konsekwencje prawne wynikające z Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.
- W przypadkach bardziej skomplikowanych (dotyczących wykorzystywania seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu):
- Kierownik powołuje zebranie kadry, w skład której wchodzą wszyscy pracownicy, a także reprezentant Zarządu Fundacji ,,Arka”. Kadra sporządza plan pomocy dziecku na podstawie opisu sporządzonego przez kierownika placówki oraz informacji uzyskanych przez członków zespołu.
W przypadku, gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili rodzice lub opiekunowie dziecka, organizacja zebrania kadry placówki jest obligatoryjna. Na to zebranie zaproszeni są opiekunowie dziecka, podczas którego może zaproponować opiekunom zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej instytucji. Ze spotkania sporządza się protokół, który podpisuje każdy uczestnik.
Kierownik składa zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do Sądu Rejonowego, Wydział Rodzinny i Nieletnich.
- Zasady ochrony danych osobowych dziecka:
- Dane osobowe dziecka podlegają ochronie na zasadach określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
- Pracownik ma obowiązek zachowania w tajemnicy danych osobowych, które przetwarza oraz zachowania w tajemnicy sposobów zabezpieczenia danych osobowych przed nieuprawnionym dostępem.
- Dane osobowe dziecka są udostępniane wyłącznie osobom i podmiotom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów.
- Pracownik jest uprawniony do przetwarzania danych osobowych dziecka i udostępniania tych danych w ramach zespołu interdyscyplinarnego powołanego w trybie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
- Pracownik Fundacji ,,Arka” może wykorzystać informacje o dziecku w celach szkoleniowych lub edukacyjnych wyłącznie z zachowaniem anonimowości dziecka oraz w sposób uniemożliwiający identyfikację dziecka.
- Pracownik fundacji nie udostępnia przedstawicielom mediów informacji o dziecku ani jego opiekunach.
- Pracownik fundacji nie kontaktuje przedstawicieli mediów z dziećmi.
- Zasady ochrony wizerunku dziecka:
- Pracownikowi fundacji nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowania, fotografowania) na terenie placówki bez pisemnej zgody opiekuna dziecka.
- Rodzic/opiekun wyraża pisemną zgodę na utrwalanie wizerunku dziecka podczas zapisania dziecka do placówki.
- Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda opiekunów na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
- Upublicznianie przez pracownika placówki wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-video) wymaga pisemnej zgody opiekuna dziecka.
- Przed utrwaleniem wizerunku dziecka należy dziecko poinformować o tym, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. że umieszczony zostanie na stronie www.youtube.pl w celach promocyjnych). Jeżeli dziecko nie chce być na danych zdjęciach obowiązkiem pracowników fundacji jest uszanowanie jego woli.
- Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu:
- Placówka, zapewniając dzieciom dostęp do Internetu, jest zobowiązana podejmować działania zabezpieczające dzieci przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, w szczególności zainstalować i aktualizować oprogramowanie zabezpieczające.
- Na terenie placówki możliwy jest dostęp dziecka do Internetu w określonym czasie i na przeznaczonych do tego komputerach – pod nadzorem wychowawców .
- Internet udostępniany w formie WI-FI jest zabezpieczony hasłem.
- Pracownicy placówki mają obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu.
- W miarę możliwości placówka prowadzi z dziećmi cykliczne (przynajmniej raz na rok) warsztaty dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu.
- Placówka w miarę możliwości zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu, przy komputerach, z których możliwy jest dostęp swobodny.
- Osoba odpowiedzialna za Internet zapewnia, aby sieć internetowa placówki była zabezpieczona przed niebezpiecznymi treściami, instalując i aktualizując odpowiednie oprogramowanie.
- Pracownicy placówki przynajmniej raz w miesiącu sprawdzają, czy na komputerach z dostępem do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści. W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści, wyznaczony Pracownik placówki ustala, kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia.
- Informację o dziecku, które korzystało z komputera w czasie wprowadzania niebezpiecznych treści, wyznaczony Pracownik placówki przekazuje kierownikowi placówki.
- Pedagog/psycholog/wychowawca przeprowadza z dzieckiem, które wprowadziło treści niebezpieczne do komputera, rozmowę na temat bezpieczeństwa w Internecie.
- Jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy psycholog/pedagog/wychowawca uzyska informacje, że dziecko jest krzywdzone, podejmuje działania opisane w rozdziale III niniejszej Polityki.
Rozdział 4. Przepisy końcowe
- Polityka wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
- Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników instytucji, w szczególności poprzez wywieszenie w miejscu ogłoszeń dla pracowników lub poprzez przesłanie jej tekstu drogą elektroniczną.